سرنوشت بازار و قیمت خودرو بعد از واردات

پس از حداقل ۸ ماه آرامش در بازار خودرو، طی چند روز اخیر شاهد افزایش قیمت خودرو هستیم. قیمت هایی که بی دلیل در مسیر افزایش قرار گرفته است.

سال های گذشته به علت کاهش تولید و عدم تجاری سازی خودروهای سواری (تولید با نقص قطعه) شاهد افت بیش از ۶۰ درصدی تولید خودرو بودیم اما با شروع به کار دولت سیزدهم، افزایش تولید خودرو و تجاری سازی خودروها با نقص قطعه آغاز شد و تقریباً از مهرماه سال گذشته تاکنون هر ماه خودروسازان خبر افزایش تولید را رسانه ای کردند.

رکورد ۵ ساله جابه جا شد

بر اساس آخرین گزارش ها خودروسازان کشور توانستند نزدیک به ۷۵۰ هزار خودرو تولید کنند که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، رشد ۱۵ درصدی نشان می دهد و این به معنای آن است که رکورد تولید خودرو شکسته است. اخیراً نیز وزارت صمت اعلام کرده که روند رشد تولید خودرو در ماه های اخیر رکورد ۵ ساله را جابه جا کرد. تولید خودرو کامل از ابتدای سال تا نهم آذر ۳۸۰ درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال قبل داشت. در سال های گذشته مجموع تولید خودروسازان (سالانه) به کمتر از ۶۵۰ هزار دستگاه می رسید اما دولت سیزدهم موفق شد بخش قابل توجهی از کسری های گذشته را جبران کند.

واسطه ها دست بردار بازار خودرو نیستند

حال با رشد تولید خودرو، حذف قرعه کشی در بخش قابل توجهی از خودروها، تحویل خودروها در موعد لحاظ شده در قرارداد، تأمین قطعات خودروها و نداشتن معوقات، چرا قیمت خودرو در بازار گران شده است؟

کارشناسان و تحلیلگران بازار خودرو، سه علت را در خصوص این سؤال بیان می کنند. آنها معتقدند که دلالان و واسطه ها دست بردار بازار خودرو نیستند؛ این افراد در ماه های گذشته و با هدف کسب سود، خودروهای زیادی چه از کارخانه و چه از بازار خریداری کردند به امید آنکه بتوانند در ماه های پایانی سال با سودهای چند میلیونی بفروشند، ولی از آنجا که تولید خودرو افزایش یافته و قرعه کشی هم به صورت کامل کنار گذاشته خواهد شد، تمایل برای خرید خودرو کاهش یافته است. از این رو با تنها دلیلی که می توان مردم را دوباره وارد بازار خودرو کرد، افزایش قیمت ها است. دلالان، فضای بازار را به گونه ای ترسیم کردند که اگر مردم، از بازار خودرو خریداری نکنند، دیگر امکان خرید خودرو نخواهند داشت. این در حالی است که دولت در تلاش برای کنترل قیمت خودرو است و می خواهد نهاده های تولید خودرو را به گونه ای مدیریت کند که قیمت خودرو با شیب بسیار ملایم (در حدود ۵ تا۷ 7 درصد) برای سال آینده تغییر کند.

در این میان مصطفی طاهری، رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی درباره قیمت خودرو گفته است: مؤلفه های بسیاری بر موضوع قیمت خودرو تأثیرگذار است؛ نمی توان انتظار داشت که با تورم موجود مواد اولیه تولید خودرو همچون ورق و فولاد افزایش قیمت داشته باشد اما خودرو گران نشود. پس یک مؤلفه مهم وضعیت اقتصادی و گرانی کشور است.

قیمت خودرو متأثر از نرخ ارز

دومین نکته ای که کارشناسان بازار خودرو، در مورد افزایش قیمت خودرو عنوان می کنند، نرخ ارز است. آنها می گویند: اگر نرخ ارز کاهش پیدا کند، قیمت خودرو هم در بازار کاهشی خواهد شد و حتی احتمال آن می رود که قیمت خودرو در کارخانه نیز کاهشی شود. از آنجا که بخشی از قطعات و مواد اولیه تولید خودرو وارداتی است، افزایش نرخ ارز به صورت مستقیم بر قیمت نهایی خودرو اثر می گذارد.

در این خصوص وزارت صمت اعلام کرد: قیمت خودرو متأثر از نرخ ارز است و با ثبات نرخ ارز، قیمت خودرو نیز به ثبات می رسد، اما برای تأثیر نرخ ارز بر قیمت خودرو باید قیمت های نسبی خودرو را مد نظر قرار داد به این معنا که نسبت قدیمی قیمت خودرو با ارز قبلی و نسبت قیمت جدید ارز با قیمت جدید خودرو را باید لحاظ کرد که این موضوع باید تعدیل شود. خودرو یک محصول شوک پذیر است و خیلی زود انتظارات تورمی را در خود تخلیه می کند. وقتی به بورس ورود می کند، بورس محلی مناسب برای تخلیه انتظارات تورمی می شود و این باعث افزایش قیمت در خودرو است. با وجود شرایط موجود کارشناسان و اهالی بازار خودرو اصرار بر این امر دارند که مردم در مقطع فعلی از خرید خودرو در بازار پرهیز کنند تا قیمت خودرو طی ماه های پیش رو ضمن کاهش به ثبات نسبی برسد. در راستای آنکه قیمت خودرو این روزها در بازار واقعی نیست و نمایشگاه داران اعداد مختلفی را بیان می کنند، برای جلوگیری از هر گونه سوء استفاده جدول قیمت خودروها اعلام نشد.

واردات؛ بلای جان قیمت

سومین مبحثی که کارشناسان و تحلیلگران بازار خودرو در باب افزایش قیمت خودرو مطرح می کنند، واردات خودرو است. آنها معتقدند از آنجا که واردات خودرو تا آبان ماه سال جاری محقق نشد و تولید خودرو همچنان با تقاضای واقعی و حتی کاذب بازار فاصله دارد، باعث شد که قیمت ها در بازار خودرو دستخوش تغییر شود.

از اردیبهشت ماه سال جاری وزیر صنعت، معدن و تجارت خبر رفع ممنوعیت واردات خودرو را داد و پیش بینی شده بود که اولین سری خودروهای وارداتی مهرماه سال جاری وارد کشور شود. اما از آنجا که واردات خودروهای خارجی با قیمت کمتر از ۲۰ هزار یورو (اولویت با خودروهایی است که قیمت آن کمتر از 10 هزار یورو است) نیازمند فراهم کردن زیرساخت ها بود، این مهم به تأخیر افتاد. در رویه جدید واردات خودرو، باید انتقال تکنولوژی صورت گیرد و از طرفی ضمن رعایت استانداردهای 85 گانه، خودروها بایستی ارزان قیمت تمام شود تا قشر ضعیف و متوسط جامعه هم بتوانند خودرو مناسب خریداری کنند.

به این دلیل، کارشناسان معتقدند که با واردات خودرو، ترمز قیمت خودروهای داخلی در بازار کشیده خواهد شد و دیگر فضایی برای شیطنت دلالان باقی نخواهد ماند.

واردات ۱۰۰ هزار خودرو در سال جاری

بر این اساس عبدالله توکلی، مدیرکل دفتر صنایع خودرویی وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: تا سقف یک میلیارد یورو ارز برای واردات خودرو تخصیص داده شده است که با این رقم می توان ۷۰ تا ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو وارد کرد.

او افزود: قانون ساماندهی خودرو در خرداد امسال ابلاغ شد و مصوبه هیأت وزیران برای آیین نامه اجرایی واردات، در شهریور ماه به تصویب رسید، هم اکنون مانع خاصی برای واردات خودرو وجود ندارد و حتماً امسال واردات انجام می شود.

او با بیان اینکه میزان خودرو های وارداتی به توان مالی شرکت های واردکننده بستگی دارد، تأکید کرد: پیش بینی می کنیم تا ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو تا پایان سال جاری وارد شود.

توکلی گفت: زیرساخت های لازم برای واردات خودرو فراهم و رایزنی های لازم در حوزه های استاندارد، محیط زیست و سایر دستگاه های مرتبط نیز انجام شده است. در حال حاضر خودروسازان برای انتقال فناوری نیز با شرکای خارجی خود در تعامل هستند و در آینده ای نزدیک شاهد حضور خودرو های وارداتی خواهیم بود تا بازار خودرو کشور به سمت رقابت پیش برود.

بر اساس آخرین اظهارنظرها در مورد واردات خودرو، امید قالیباف، سخنگوی وزارت صمت گفته است: فرایند واردات خودرو سرعت گرفته و حتی برخی مدل خودروها به پشت مرز رسیده است و شاهد تبلیغات محیطی خودروها هستیم، البته هنوز جزئیات اینکه کدام خودروها وارد خواهد شد یا چه خودروهایی است اطلاعاتی در دسترس نیست. به زودی جزئیات مشخص خواهد شد و شاهد واردات خودروها خواهیم بود.

او در پاسخ به اینکه گفته می شود منتقدان تأکید بر این امر دارند که واردات خودرو در سال جاری عملیاتی نخواهد شد چرا که فرصت زمانی باقی نمانده است، خاطر نشان کرد: تردید نداشته باشید واردات خودرو به امسال خواهد رسید و شرکت ها تبلیغات محیطی را انجام می دهند. مشکلی در این زمینه نخواهیم نداشت. او با بیان اینکه وزارت صمت متولی واردات خودرو نیست، خاطر نشان کرد: این مهم به شرکت های خصوصی و دولتی واگذار شده است و وزارت صمت در این موارد دخالت نمی کند. سخنگوی وزارت صمت با تأکید بر اینکه تمام بخش ها برای واردات خودرو همکاری می کنند، گفت: با واردات خودرو، بازار خودرو آرامش بیشتری را تجربه خواهد کرد.

جدول کامل قیمت خودروهای داخلی و وارداتی