چهار عامل مختلف رشد چشمگیر قیمت دلار

به گزارش فرصت امروز به نقل از دنياي اقتصاد،  روز گذشته با روند افزایشی قیمت دلار، شاخص ارزی به سقف تاریخی خود نزدیک شد. کارشناسان بازار ارز از چهار عامل مختلف به عنوان دلایل این رشد چشمگیر نرخ دلار سخن گفتند. این چهار عامل عبارتند از: «تغییر دیدگاه ها به آینده مذاکرات هسته ای وین، با وجود تداوم یافتن آمد و شد های مقامات مسوول»، «افزایش نرخ شاخص جهانی دلار به واسطه سیاست های ضد تورمی آمریکا»، «افزایش سطح عمومی قیمت ها نسبت به سال گذشته و بالا رفتن نرخ تورم و تعدیل قیمت دلار» و «تغییر فاز انتظارات جامعه نسبت به آینده بازار ارز به دلیل افزایش قیمت برخی کالا های اساسی». در این میان روز گذشته انریکه مورا، معاون مسوول سیاست های خارجی اتحادیه اروپا همزمان با ورودش به ایران به دیدار علی باقری، مذاکره کننده ارشد کشور در مذاکرات هسته ای وین رفت. احتمالات گوناگونی از نتیجه سفر مورا به ایران مطرح می شود و همین امر باعث افزایش توجه معامله گران به این سفر شده است.

دیروز چهارشنبه 21 اردیبهشت، بازار ارز مجددا شاهد افزایش قیمت های قابل توجهی بود. قیمت ابتدایی دلار در شروع معاملات روز گذشته 29 هزار و 550 تومان بود که اختلاف قیمتی 430 تومانی با نرخ روز سه شنبه داشت. در ادامه معاملات بازار روز گذشته شاخص ارزی مجددا شاهد افزایش نرخ بود به صورتی که در حوالی ظهر روز گذشته هر برگ اسکناس دلار آزاد حوالی رقم 29 هزار و 800 تومان به فروش رسید. آخرین تاریخی که دلار در پله های انتهایی کانال 29 هزار تومانی به فروش رسیده بود، 10 دی ماه سال گذشته و در جریان روند کاهشی حاصل از مذاکرات هسته ای وین بود. نرخ دلار به سطح قیمت مذکور رضایت نداده و در ساعات بعدازظهر روز گذشته حتی به نزدیکی مرز دو کانال 29 و 30 هزار تومانی نیز سرک هایی کشید. دیروز علاوه بر اسکناس آمریکایی سایر ارز های بازار تهران نیز شاهد افزایش نرخ های چشمگیری بودند. هر برگ اسکناس یورو در معاملات آزاد روز گذشته با 866 تومان افزایش نسبت به نرخ روز سه شنبه به رقم 31 هزار و 557 تومان رسید. پوند انگلستان نیز با افزایش قیمتی حدودا هزار تومانی از رکوردداران افزایشی بازار روز چهارشنبه بود.

نوسانات نرخ ارز در بازار داخل از عوامل مختلفی سرچشمه می گیرد که کارشناسان از چهار عامل اصلی در توجیه روند روز های گذشته بازار ارز سخن گفتند. تحلیلگران نخستین و مهم ترین عامل افزایشی بازار ارز را تداوم ابهامات مذاکرات هسته ای وین می دانند. این افراد ضمن اشاره به توقف روند مذاکرات از نیمه دوم اسفند ماه سال قبل و آغاز روند افزایشی برای اسکناس دلار از ابتدای سال جدید، بر این باورند که بخش اعظمی از انتظارات مثبت موجود در بازار ناشی از سیگنال های سیاسی مثبت بوده است که با توقف روند این نشست ها به مرور در حال از بین رفتن است. همچنین این افراد در جواب این امر که چرا تداوم گفت وگو ها مانع از افزایش قیمت ارز نشده است معتقدند که بازار ارز برای تغییر جهت نیازمند سیگنالی قطعی و جریان ساز بوده که تا به حال شاهد انتشار چنین اخباری نبودیم. دومین عامل افزایشی نرخ ارز را می توان در بالا رفتن نرخ جهانی شاخص دلار دید. پس از افزایش نرخ تورم در آمریکا، فدرال رزرو، بانک مرکزی این کشور با افزایش نرخ بهره درصدد بالا بردن حجم سپرده های بانکی در جهت جلوگیری از افزایش نرخ تورم برآمد. این سیاست ضد تورمی فدرال رزرو تبعات سنگینی برای دیگر بازار های مالی در پی داشت که از جمله مهم ترین این پیامد ها می توان به ریزش   قابل توجه بازار رمز ارز ها اشاره کرد. در همین راستا و با افزایش نرخ بهره سپرده های بانکی به دلیل حرکت سرمایه به سمت این کشور تقاضای جهانی برای اسکناس دلار افزایش یافته و در نتیجه شاخص جهانی این ارز نیز افزایش یافت. بسیاری از تحلیلگران این عامل را از عوامل پنهان و پشت پرده افزایش قیمت دلار در بازار تهران می دانند. از دیگر عوامل مورد توجه کارشناسان ارزی می توان افزایش نرخ تورم نقطه به نقطه از سال گذشته تاکنون را نام برد. بنا بر آمار های منتشر شده توسط مرکز آمار در نخستین ماه سال جاری میزان تورم نقطه به نقطه کشور از فروردین 1400 تا فروردین 1401 رقمی در حدود 6/ 35 درصد بوده است. این در حالی است که دلار در همین بازه زمانی به میزان 32/ 16 درصد رشد داشته است. تحلیلگران بر این باورند که نرخ دلار در بازار آزاد که تحت فشار انتظارات مثبت از همراهی با نرخ تورم جا مانده بود هم اکنون در حال جبران عقب ماندگی خود بوده و به اصطلاح دلار در حال تعدیل با نرخ تورم است.

چهارمین عاملی که می توان در توجیه افزایش نرخ ارز از آن یاد کرد تحولات اقتصادی دیگر بازار های داخلی است. پس از اعلام افزایش قیمت رسمی برخی مواد غذایی اساسی همچون آرد، شیر و تخم مرغ توسط مقامات مسوول کشور، انتظارات تورمی در میان عموم مردم جامعه افزایش یافت. همین مساله خود می تواند عامل مهمی در راستای افزایش میزان تقاضا برای اسکناس دلار باشد. به این صورت که مردم در راستای حفاظت از ارزش دارایی های خود در مقابل موج جدید تورمی، اقدام به خرید و نگهداری ارز می کنند. در این میان روز گذشته انریکه مورا، معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در نقش واسطه میان دولت های ایران و آمریکا به تهران سفر کرد. پس از توقف روند مذاکرات در وین طرفین اصلی این نشست ها از طریق واسطه های اروپایی به ارائه پیشنهاد های مختلف جهت احیای برجام پرداختند. این گفت وگو های غیررسمی که از طریق سفر مقامات اروپایی به تهران و واشنگتن صورت می گرفت تاکنون حامل اخبار ضد و نقیضی بوده اند. در روز های پایانی هفته گذشته زمزمه هایی از سفر مجدد آقای مورا به ایران مطرح شد که سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت خارجه کشور در نشستی مطبوعاتی آن را تایید کرد. عده ای از معامله گران در هسته مرکزی بازار ارز نیز پس از تایید این خبر معتقد بودند که تا پایان سفر این مقام مسوول اروپایی معاملات نامطمئن بوده و باید در انتظار اخبار این سفر دست از معامله کشید. حال باید دید که آورده مورا برای بازار ارز چه بوده و از سوی دیگر بانک مرکزی چه واکنشی در برابر افزایش قابل توجه نرخ دلار از خود نشان خواهد داد. در نهایت قیمت هر برگ اسکناس دلار در بازار روز گذشته با 760 تومان افزایش قیمت نسبت به نرخ روز سه شنبه به سطح قیمتی 29 هزار و 880 تومان رسید.

جدول کامل قیمت دلار و ارزهای معتبر