پیشنهادهایی برای درمان وسواس فکری شدید

می خواهید از خانه بیرون بروید، اما چندین بار قفل در را باز و بسته می کنید تا از قفل بودن آن مطمئن شوید. حمام کردن شما بیشتر و طولانی تر از افراد عادی است و یا هنگام راه رفتن در خیابان، روی خطوط، پا نمی گذارید. این نشانه ها بخشی از نشانه های معضلی است که امروزه آن را اختلال OCD (اختلال وسواس فکری-عملی) می نامند. OCD یا اختلال وسواس عملی جبری جزو ۲۰ دلیل عمده ی ناتوانی های حاصل از بیماری در دنیا است و امکان ابتلا به آن در دنیای پراسترس کنونی، برای همه وجود دارد و شاید بسیاری از ما، بدون اینکه بدانیم از آن رنج می بریم.

اگر دو بار به سمت اتو می روید تا ببینید سیم آن را از برق کشیده اید یا درب ماشین را قفل کرده اید، این یک اتفاق طبیعی است. اما اگر دچار اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) باشید، افکار و رفتارهای وسواس گونه ی شما آنقدر زیاد می شود که در زندگی روزمره ی شما اختلال ایجاد می کنند.

متخصص خوب برای درمان وسواس! ابتدا ببینیم وسواس چیست؟

وسواس عقده، هیجان یا تکانه ای است عصبی (ایمپالس) که به شکلی متوالی برخلاف میل بیمار از شکل ناخودآگاه به صورت خودآگاه درآمده و باعث ایجاد پالس های عصبی خاص می شود تا در او ناراحتی و اضطراب برانگیزد و در نتیجه فرد برای رهایی از آن فشار عصبی، اقدام به انجام عملی خاص کند. مثل شستشوی مکرّر دست ها یا شمارش چندبارهٔ پول یا کلمات و حروف و غیره.

در جواب چنین حمله ای معمولاً شخص می کوشد از آن بگریزد و آن فکر خاص را از ذهن خود بیرون کند یا آن را با عمل و فکر دیگری جایگزین نماید و البتّه آگاهی دارد که این وسوسه ها مزاحم ذهن او هستند و برخلاف تزریق افکار، از خارج تحمیل نمی شوند. وسواس عملی که درمان قطعی و آن هنوز میسر نشده است، تکانه ای غیرقابل مقاومت برای انجام یک عمل غیرمنطقی مانند شستن مکرر، دعای مداوم و غیره است.

نشانه هایی برای مراجعه به کلینیک درمان وسواس در تهران

•  در افراد وسواسی، باورهايی وجود دارد که باعث ارزيابی غلط از افکار ناخواسته شده و فرد را دچار مشکل می­ سازد. اين باورها عبارتند از: اهميت بيش از حد قائل شدن برای افکار، اشتغال ذهنی زياد نسبت به کنترل افکار، بيش برآورد کردن تهديد، عدم تحمل بلاتکليفی و کمال گرايی.
• افراد مبتلا به وسواس، کمال گرايی بالايی دارند و تحمل ابهام و بلاتکليفی برای آنان مشکل است. آنها سعی دارند با تغيير يا کاهش ميزان شدت اين باورها و افکار، از شدت افکار وسواسی بکاهند.
•  عدم تحمل بلاتکليفی نوعی خطای شناختی است که بر چگونگی دريافت، تفسير و واکنش فرد به يک موقعيت نامطمئن تأثیر می­ گذارد. افرادی که نمی ­توانند بلاتکليفی را تحمل کنند، موقعيت ­های بلاتکليفی را تنش برانگيز، منفی و فشارزا توصيف می ­کنند و سعی می­ کنند از اين موقعيت ها اجتناب کنند و اگر در اين موقعيت ­ها قرار بگيرند، کارکردشان دچار مشکل می شود.
•  همچنین به سبب مشکلات جسمی يا روانی، رضایت مندی زناشويی کمتر می شود، استحکام و دوام خانواده دچار تزلزل خواهد شد و پيامدهای منفی به دنبال خواهد داشت. این افراد، رضایت زناشویی پایین­ تری دارند.
• افرادی که در زندگی شخصی حساس­ تر هستند و به محیط خود و تنش ­های آن، واکنش شدیدتری نشان می­ دهند، امکان ابتلا به بیماری وسواس در آنها بیشتر است و غلبه­ وسواس بر آنها شدیدتر می ­شود. در بین فرزندانی که والدین آنها بیش از اندازه به محکوم کردن آنها می ­پردازند، این اختلال بیشتر دیده می­ شود.
• پاره­ ای از تحقیقات نشان داده ­اند که شخصیت والدین، الگوهای فرزندپروری و حتی مشخصات ژنتیکی و روابط محیطی در ایجاد این اختلال مؤثرند. به همین سبب وسواس ممکن است در بین دوقلوهای همسان بیشتر دیده شود.
• مادران حساس و کمال گرا، زمینه را برای وسواسی شدن فرزندان فراهم می ­کنند؛ به خصوص والدینی که رفتار کودک را بر اساس ضابطه­ های خود و به صورتی دقیق می ­خواهند و انعطاف پذیری کمتری دارند. چراکه تربیت خشک و مقرراتی در بروز این مسأله، بسیار مؤثر است.
• عده ­ای از افراد مبتلا به وسواس که به بهترین دکتر درمان وسواس فکری شدید مراجعه می کنند، کسانی هستند که دائماً این عبارات به گوششان خورده است: «آدم بی عرضه ­ای هستی. لیاقت نداری. به درد زندگی نمی­ خوری و…» و از بابت عدم لیاقت از والدین و برادران و خواهران ارشد خود، سرکوفت شنیده وتنبیه شده اند. در این صورت فرد می­ کوشد که برای راضی نگه داشتن اطرافیان خود دقت افراطی در کارهای خود انجام دهد و در همه مسائل با باریک بینی و موشکافی وارد شود. به طور کل، والدین لجوج، سمج، ایرادگیر و عیب جو و ملامت گر، زمینه را برای بروز وسواس فراهم می کنند.

داروی وسواس – درمان قطعی وسواس فکری شدید

فلئوکستین از داروهای ضدافسردگی است و در گروهی از داروها که مهارکننده های اختصاصی بازجذب سروتونین (SSRI) نامیده می شوند، قرار دارد. فلئوکستین بر روی مواد شیمیایی در مغز که باعث عدم تعادل، افسردگی، هراس، اضطراب، نشانه های وسواس فکری- عملی شده اند، تاثیر می گذارد. فلئوکستین برای درمان اختلال افسردگی اساسی، اختلال خوردن، اختلال وسواس فکری- عملی، اختلال هراس و اختلال افسردگی قبل از قاعدگی به کار می رود.

کلومیپرامین از گروه داروهای ضدافسردگی سه حلقه اي است که برای درمان نشانه های اختلال وسواس فکری- عملی که شامل افکار و اعمال تکراری است، مورد استفاده قرار می گیرد.

درمان روانشناسی برای وسواس – بهترین دکتر درمان وسواس

درمان روانشناختی برای اختلال وسواسی-اجباری برای کاهش شدت علائم OCD مؤثر است. دو نوع اصلی درمان روانشناختی برای OCD عبارتند از: درمان شناختی – رفتاری (CBT) و یک نوع از رفتار درمانی که جلوگیری از پاسخ و در معرض درمان قرار گرفتن نامیده میشود. این درنام ها در بیش از دو سوم افراد مبتلا به OCD علائم و نشانه ها را کاهش می دهند.

اگرچه CBT فردی برای اختلال وسواس فکری بسیار موثر است، اما می تواند بسیار گران باشد. اگر هزینه درمان OCD را از طریق یک بیمارستان یا سایر تنظیمات مراقبت های بهداشتی دریافت می کنید، اکنون احتمالا گزینه ای برای دریافت CBT گروه برای علائم OCD وجود دارد. اگر چه تنظیم گروهی می تواند در ابتدا ارعاب شود، در واقع شرکت در CBT گروه برای درمان OCD بسیار سودمند است.

اگر به CBT و ERP نگاه کرده اید و آنها برای شما مطابقت ندارند، نگاهی به Acceptance و درمان ACT داشته باشید. ACT یک درمان نسبتا جدید روانشناختی برای اختلال وسواسی-اجباری است که در درمان اختلالات اضطرابی، از جمله OCD، وعده داده است. فلسفه مرکزی ACT این است که اضطراب بخشی از زندگی است و بنابراین واکنش ما به تجربه ی اضطراب است که می تواند مشکل واقعی باشد.

جدید ترین درمان وسواس فکری (OCD) در مرکز درمان وسواس

درمان تأییدشده ی OCD توسط اغلب تحقیقات انجام شده، درمان رفتاری-شناختی است. این روش درمانی شامل دو قسمت می شود: ۱) مواجهه و پیشگیری از واکنش، ۲) شناخت درمانی (cognitive therapy)

مواجهه و پیشگیری از واکنش

مواجهه و پیشگیری از واکنش، شامل مواجهه ی مکرر با منبع وسواس فکری می شود. سپس از شما خواسته می شود از آن رفتار وسواس گونه که معمولا انجام می دادید، اجتناب کنید تا اضطراب تان کاهش یابد. این تکنیکی است که در مرکز درمان وسواس نیز کاربرد دارد.

برای نمونه، اگر وسواس شما، شستن مکرر دست های تان است، شاید درمانگر از شما بخواهد دسته ی در یک توالت عمومی را لمس کنید و سپس شما را از شستن دست هایتان منع کند. همانطور که با اضطراب نشسته اید، میل به شستن دست هایتان به تدریج از بین می رود. با این روش، یاد می گیرید برای رهایی از اضطراب، نیازی به انجام الگوهای مکرر رفتاری نیست و شما توانایی کنترل وسواس فکری و عملی خود را دارید.

مطالعات نشان می دهد که می توان با روش مواجهه و پیشگیری از واکنش، دوباره به مغز آموخت که وقوع نشانه های اختلال وسواس فکری-عملی را برای همیشه کاهش دهد.

شناخت درمانی برای OCD

شناخت درمانی در اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) بر افکار مصیبت بار و احساس اغراق آمیز مسؤلیتی که شما بر دوش خود احساس می کنید، تمرکز می کند. بخش بزرگی از شناخت درمانی برای OCD، شیوه های سالم و مؤثر واکنش به افکار وسواس گونه را بدون متوسل شدن به وسواس عملی، آموزش می دهد.

درمان های دیگر برای OCD

علاوه بر درمان رفتاری-شناختی، از درمان های زیر نیز برای اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) استفاده می شود:

• دارو: گاهی اوقات داروهای ضدافسردگی به عنوان مکمل در درمان OCD استفاده می شوند. دارو به تنهایی در برطرف کردن نشانه های OCD، به ندرت مؤثر است.
• خانواده درمانی: از آنجا که OCD، اغلب مشکلاتی را در زندگی خانوادگی و روابط اجتماعی ایجاد می کند، خانواده درمانی توصیه می شود. خانواده درمانی، درک و شناخت این اختلال را بالا می برد و می تواند به کاهش ناسازگاری های خانوادگی کمک کند. همچنین می تواند به اعضای خانواده انگیزه بدهد و به آنها بیاموزد که چگونه به عزیزان شان کمک کنند.
• گروه درمانی: گروه درمانی یک روش دیگر در درمان اختلال وسواس فکری عملی است. گروه درمانی از طریق گرد هم  آوردن افراد دیگری که مبتلا به OCD هستند، پشتوانه و دلگرمی ایجاد می کند و احساس انزوای این افراد را کاهش می دهد.
• همچنین علاوه بر CBT سنتی، یک طرحواره درمانگر می تواند با تکنیک های طرحواره درمانی خیلی راحت اقدام به درمان وسواس فکری بکند.